deltalaw

?

قانونگذار دو نوع ضمانت‌اجرای حقوقی و ضمانت‌اجرای کیفری برای عدم پرداخت نفقه مقرر کرده است.

?

به محض اینکه زن و مردی اقدام به عقد نکاح با هم کردند، قانونگذار آثاری را بر این رابطه زوجیت بار می‌کند؛ یعنی آنکه زن و شوهر هر کدام از حقوقی برخوردار می‌شوند. یکی از این حقوق، حق نفقه‌ای است که به زن تعلق می‌گیرد. الزام مرد به پرداخت نفقه زن به اندازه‌ای مهم و ضروری است که قانونگذار در صورت انجام آن ضمانت اجرای حقوقی و کیفری پیش‌بینی کرده است، اما در برخی از شرایط زن می‌تواند به علت عدم پرداخت نفقه از شوهر تقاضا طلاق هم بکند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی طلاق به علت پرداخت نکردن نفقه می‌پردازیم.

نفقه زن

بر اساس ماده 1106 قانون مدنی، در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است؛ بنابراین  قانون مدنی وظیفه پرداخت نفقه زن را بر عهده شوهر قرار داده است؛ در واقع، در عقد دائم مرد مکلف به تامین معاش همسر خود است. انجام این تکلیف از دید قانونگذار به اندازه‌ای مهم هست که برای عدم انجام آن ضمانت‌اجراهایی را هم تعیین کرده است. بر اساس ماده 1107 قانون مدنی نیز نفقه زن شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، نان، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی، بهداشتی و خادم است. زن در صورتی حق دریافت نفقه از جانب شوهر خود را دارد که از همسر خود تمکین کرده باشد؛ بنابراین، حق زن بابت نفقه با عدم تمکین از سوی زن از بین خواهد رفت.

?

طلاق به علت پرداخت نکردن نفقه

در قانون مدنی، ماده 1129 در خصوص استنکاف شوهر یا عجز از پرداخت نفقه تدوین شده است. بر اساس این ماده در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرا حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن می‌تواند برای طلاق به دادگاه رجوع کند و دادگاه شوهر را اجبار به طلاق می‌کند. بر این اساس، طلاق به علت عدم پرداخت نفقه زن پیش‌بینی شده است؛ بنابراین در صورتی که مرد نفقه همسر خود را ندهد و زن با مراجعه به دادگاه حکم انفاق به سود خود را بگیرد و با وجود صدور اجراییه علیه شوهر، مرد نتواند نفقه دهد یا از پرداخت آن خودداری کند، زن می‌تواند به لحاظ عدم پرداخت نفقه، تقاضا طلاق کند. در این حالت، قاضی به جای شوهر اقدام به طلاق و امضا سند طلاق خواهد کرد. براساس قانون حمایت از خانواده 91 مراکز مشاوره خانواده در سراسر کشور ایجاد شده و متقاضیان طلاق باید قبل از هر اقدامی ابتدا مشخصات خود را در سامانه تصمیم طلاق ثبت کرده و اقدام به اخذ نوبت مشاوره کنند. در واقع قاضی بعد از اتمام جلسات مشاوره اقدام به رسیدگی به پرونده و صدور رای می‌کند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر به چه زنانی نفقه تعلق نمی‌گیرد؟ را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

در چه صورت بعد از طلاق به زن نفقه تعلق می‌گیرد؟

طلاق از طرف مرد به چه صورت است؟

پیگیری دادخواست طلاق در سامانه ثنا

الزامی به پرداخت نفقه در عقد موقت وجود دارد؟

نفقه از چه زمانی به زن تعلق می‌گیرد؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

?

?

مهلت اعتبار چک در ماده 6 قانون صدور چک مشخص شده است.

?

سند تجاری یک وسیله پرداخت آسان‌تر با ضمانت‌اجراهای محکم‌تر قانونی است. بر این اسناد یکسری اصولی حاکم است که باعث شده از اسناد عادی متمایز باشند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی مهلت اعتبار چک می‌پردازیم.

آیا در صورت صدور چک، امکان عدم پرداخت وجه آن وجود دارد؟

خیر، ماده 313 قانون تجارت نیز در این زمینه بیان می‌دارد: وجه چک باید به محض ارائه، کارسازی شود. ماده 3 قانون صدور چک نیز در این زمینه بیان می‌دارد: صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج کند یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم کند که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری کند. هرگاه در متن چک شرطی برای پرداخت ذکر شده باشد بانک به آن شرط ترتیب اثر نخواهد داد. اگرچه در برخی شرایط می‌توان تنها دستور عدم‌پرداخت وجه را به دادگاه داد، ولی این حالت موقتی بوده و نمی‌توان آن را به عنوان استثنا بر اصل کلی مطرح شده در ماده 3 قلمداد کرد.

?

مهلت اعتبار چک چند سال است؟

ماده 6 قانون صدور چک مصوب سال 1397، حداکثر مدت اعتبار چک از زمان دریافت دسته چک را سه سال تعیین کرده است. یعنی دارنده چک از زمان دریافت دسته چک باید سررسید چک‌های خود را نهایتا تا 3 سال آینده تعیین کند و چک‌هایی که مربوط به زمان بعد از این تاریخ باشد، مشمول قانون چک نخواهد شد. البته این بدان معنا نیست که دارنده چک دیگر نتواند هیچ کاری بکند؛ بلکه این حق را دارد که بعد از گذشت این 3 سال نیز برای وصول چکی که در دست دارد به بانک مراجعه کند؛ ولی باید دانست که در این حالت آن ضمانت ­اجراهایی که در مورد چک وجود داشته، شامل حال او نخواهد شد. در مورد چک‌هایی که قبل از این قانون صادر شده‌اند نیز باید گفت که بر اساس بخشنامه شماره 25/3187 مورخ 1363/07/17 بانک مرکزی، مهلت ارائه چک به بانک‌ها جهت وصول، از تاریخ چک، 10 سال است؛ ولی دستورالعمل صادره از طرف شورا پول و اعتبار مصوب سال 1391 مربوط به حساب جاری، بخشنامه شماره 25/3187 مورخ 1363/07/17 بانک مرکزی را ملغی کرده است؛ بنابراین، نه تنها تعیین سررسید چک؛ بلکه مراجعه به بانک جهت وصول چک نیز محدود به زمان خاصی نیست.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر راه‌های وصول چک برگشتی را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

نحوه استعلام آنی اعتبار چک

چک رمز دار و قوانین آن

موارد صدور چک سفید امضا

وصول چک از طریق اجرای ثبت، مزایا و معایب آن

مراحل اعلام مفقودی چک

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

?

?

کلمه تمکین در لغت به معنای الزام است و در اصطلاح به این معنی است که پس از زوجیت خانم، مکلف به تبعیت از مرد است.

?

ایجاد رابطه زوجیت احکامی زیادی اعم از مالی و غیرمالی را برای طرفین به وجود می‌آورد. احکام مالی از جمله مهریه، نفقه و… که به وفور درباره آن‌ها مطالب وجود دارد اما احکام غیرمالی که کمتر به آن توجه می‌شود و بعضا با احکام مالی در مواردی اشتباه گرفته می‌شود لازم است تا درباره آن به طور مختصر و مفید صحبت شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی تمکین در دوران عقد می‌پردازیم.

آیا تمکین فقط مختص به خانم است؟

اگرچه عموما واژه تمکین برای انجام تکالیف خانم در قبال مرد به کار برده می‌شود ولی بدین معنی نیست که مرد در قبال همسر خود تکالیفی ندارد و ملزم به حسن معاشرت که به آن اشاره شد نیست؛ در این صورت اگر مرد در رابطه با همسر خود حسن معاشرت نداشته باشد به طور مثال برخورد فیزیکی با همسر خود داشته باشد یا با الفاظی ناشایست ورکیک سخن گوید می‌تواند از موارد عسر و حرج (از جمله مواردی است که اگر از نظر قاضی محرز شود حکم طلاق صادر می‌شود) محسوب شده و خانم طبق آن مبادرت به طلاق ‌کند.

آثار تمکین

قانون فراهم کردن هزینه‌هایی که برای دوام زوجیت لازم است از قبیل غذا لباس دارو و درمان و… را بر عهده مرد قرار داده و مرد را مکلف به پرداخت آن کرده است که اصطلاحا به آن نفقه می‌گویند؛ حال اگر خانم به وظایف خود عمل نکند نفقه‌ای که قانون بر عهده مرد قرار داده است ساقط می‌شود.

?

تمکین در دوران عقد

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که تکلیف دختر باکره‌ای که هنوز با همسرش زندگی مشترکش را آغاز نکرده است و زیر یک سقف زندگی نکرده‌اند از لحاظ مهریه و نفقه چه می‌شود؟ از لحاظ نفقه تکلیف روشن است. در قانون مدنی آمده است که نفقه همسر دائم با شوهر است اما از تصمیمات دادگاه این موضوع فهمیده می‌شود که نفقه همسری که در دوران عقد است طبق همان رویه سابق با پدر بوده و شوهر وظیفه‌ای به پرداخت نفقه ندارد، البته که در این بین نظرات مخالف وجود دارد و عده‌ای نیز عقیده دارند حقوق همسر در عقد نیز هیچ تفاوتی با زمان زندگی مشترک ندارد. با توجه به اینکه شوهر در دوران عقد وظیفه پرداخت نفقه ندارد زن نیز وظیفه تمکین به معنا خاص یا همان رابطه زناشویی را ندارد و در صورت عدم تمکین ناشزه محسوب نمی‌شود، زیرا طبق نظر قاضی دادگاه ابتدا شوهر باید لازمه تمکین همسر را که شامل خوراک، پوشاک و مسکن مناسب است را فراهم کند و سپس زن را به زندگی دعوت کند و تقاضا تمکین کند و با توجه به فراهم نشدن شرایط زندگی در دوران عقد عدم تمکین در این دوران کاملا امری قانونی برای زن محسوب می‌شود.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطالبه مهریه در عقد موقت را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

به چه زنانی نفقه تعلق نمی‌گیرد؟

در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است؟

الزامی به پرداخت نفقه در عقد موقت وجود دارد؟

نفقه از چه زمانی به زن تعلق می‌گیرد؟

در صورت پرداخت نکردن نفقه زن حق طلاق دارد؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

?

یکی از مهم‌ترین حقوقی که زنان مشمول آن می‌شوند عبارت است از حق نفقه. مرد همواره در دوران زندگی خویش مکلف است که نفقه فرزندان و همسر خویش را بپردازد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی حق نفقه بعد از طلاق می‌پردازیم.

انواع طلاق

طلاق رجعی: طلاق رجعی طلاقی است که در آن شوهر در زمان عده (زمانی که بعد طلاق تعیین می‌شود و زن نمی‌تواند در آن مدت مجددا ازدواج کند) حق بازگشت و رجوع به همسر خود را داشته و بدون انعقاد نکاح مجدد از حین رجوع، مجددا رابطه زوجیت برقرار می‌شود. باید در نظر داشت که رجوع الزاما نزدیکی نیست و هر فعل و بیانی که مبتنی بر رجوع باشد، کفایت می‌کند.

طلاق بائن: طلاق بائن عبارت است از طلاقی که مرد پس از طلاق، امکان رجوع و بازگشت به زن را ندارد و از این رو که همواره تکلیف در مقابل حق قرار دارد، چون مرد حق بازگشت به زوجه خود را ندارد، تکلیفی نیز در برابر همسر سابقش نیز ندارد و از نمونه‌های طلاق بائن، می‌توان به طلاق توافقی اشاره کرد.

 تمکین و نفقه

حق نفقه از مهم‌ترین حقوقی است که زن از آن بهره‌مند می‌شوند. نفقه زوجه طبق ماده 1107 قانون مدنی مرد موظف بر برطرف کردن تمامی نیازهای متناسب و متعارف (بدین معنا که نیاز زنی که در خانواده ثروتمند زندگی کرده است با زنی که در روستا زندگی کرده است بی‌شک متفاوت است) نیازهای زن از قبیل مسکن، اثاث منزل، هزینه‌های درمانی و بهداشتی، خادم، البسه و غیره است. همچنین ملاک پرداخت نفقه به زن، وضعیت مالی مرد نیست و در تمامی حالات مرد باید به نسبت نیازهای متعارف و متناسب زن، وی را تامین کند. نفقه در هر سال بر حسب نرخ شاخص تورم بانک مرکزی و میزانی است که توسط کارشناسان قوه قضاییه تعیین می‌شود و در این راستا باید که وضعیت خاص زن را نیز مد نظر داشت.

حق نفقه بعد از طلاق

در صورتی که طلاق و متارکه به صورت طلاق رجعی (طلاقی که مرد در زمان عده حق رجوع دارد، نه طلاق بائن) باشد، زن حق دارد که تا پایان عده طلاق (سه ماه و 10 روز پس از ثبت طلاق)، در منزل شوهر خویش سکنی گزیند و در این شرایط، مرد ملزم به پرداخت نفقه است و این امر تا پایان مدت عده ادامه خواهد داشت. البته نکته حائز اهمیت آن است که مورد مذکور در صورتی است که طلاق طرفین به جهت نشوز زن نبوده باشد چرا که در این صورت زن مستحق نفقه نخواهد بود و بنابراین عدم تمکین و عدم انجام وظایف زوجیت حق دریافت نفقه را از بین می‌برد و باعث سقوط آن می‌شود. اما نفقه در طلاق بائن بی‌معنی است زیرا در آن عده ای وجود ندارد که در آن مدت زن، همچنان همسر مرد محسوب می‌شود.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر به چه زنانی نفقه تعلق نمی‌گیرد؟ را مطالعه کنید.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

عقد ازدواج در میان سایر عقود از اهمیت ویژه ای نزد قانونگذار برخوردار است به این دلیل که اساس یک رابطه مشترک دائم و موقت را با تعهدات مالی و غیرمالی شکل می‌دهد. که به موجب آن مادامی که عقد ازدواج منعقد شود و مهریه حال باشد، زن می‌تواند مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند و این حق مالی برای زن و تعهد مالی برای مرد است اما نه بصورت اساس رابطه زوجیت بلکه مهریه تعهد تبعی است. هنگام اجرای صیغه نکاح، زوج، مال معین یا چیزی که قائم‌ مقام مال باشد را بر ذمه خود قرار می‌دهد که در صورت عندالمطالبه بودن و مطالبه زن، مکلف است آن را بپردازد. مهریه ممکن است عندالمطالبه باشد یا عندالاستطاعه. در هر صورت مرد موظف به پرداخت مهریه همسرش است مگر در شرایط خاص فسخ نکاح که به زن مهریه تعلق نمی‌گیرد. اصولا پرداخت مهریه تکلیف مرد است و یکی از استثنائات عدم پرداخت مهریه این است که اگر بین زن و مرد نکاح برقرار شود منتها رابطه زناشویی شکل نگیرد در اینصورت زن می‌تواند نصف مهریه را مطالبه کند و تمام مهریه به او تعلق نمی‌گیرد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی تعلق مهریه در صورت خیانت زن می‌پردازیم.

تعلق مهریه در صورت خیانت زن

خیانت زن چه در حد رابطه نامشروع مادون زنا باشد و چه زنا و حتی اگر زنا محصنه باشد باز نافی مهریه او نخواهد بود. در هرصورت زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند و بگیرد. گاهی مشاهده شده که صرف این که یک خانم متاهل با یک آقا دیگر مکالمه داشته شوهرش شکایت رابطه نامشروع کرده و اعلام کرده مهریه به او نمی‌پردازم. این ادعا هیچ سند و دلیل حقوقی ندارد. هیچ مردی نمی‌تواند به ادعای این که همسر من خیانت کرده و رابطه نامشروع داشته از پرداخت مهریه خودداری کند. اگر زن مرتکب زنا محصنه شود یعنی درحالی که همسر قانونی دارد و با او امکان رابطه جنسی متعارف دارد با مرد دیگری رابطه جنسی برقرار کند و چهار شاهد عادل نیز شهادت دهند که این اتفاق افتاده است این خانم ممکن است به جرم زنای محصنه اعدام شود منتها مهریه او ساقط نخواهد شد.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر بعد از عقد می‌توان مهریه را تغییر داد؟ را مطالعه کنید.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید