آیا والدین میتوانند قبل از فوت، ارث فرزندان را تقسیم کنند؟

ارثیه زمانی معنا و مفهوم پیدا می‌کند که شخصی فوت کند و ماتَرَکی (ارثیه) از وی باقی بماند.
تقسیم ارث قبل از فوت

یکی از مباحث حقوقی مهم که موضوع بسیاری از مشاوره‌هایی است که با حقوقدانان انجام می‌شود، تقسیم ارث قبل از فوت مورث است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع تقسیم ارث قبل از فوت می‌پردازیم.

تکلیف ورثه فوت شده قبل از مورث

قبل از بررسی حکم تقسیم ارث قبل از فوت باید به این سوال مهم پاسخ دهیم که تکلیف ورثه فوت شده قبل از مورث چیست؟

آیا آن‌ها نیز از اموال مورث سهم می‌برند یا ورثه آن‌ها می‌توانند برای دریافت سهم‌الارث مورث فوت شده خود، اقدام کنند؟

در پاسخ به این سوال باید گفت همان‌طور که در ماده 875 قانون مدنی اشاره شده است، شرط وراثت، زنده بودن در حین فوت مورث است. در نتیجه ورثه تنها زمانی از اموال سهم می‌برند که در زمان فوت مورث در قید حیات باشند. با این وجود در خصوص تقسیم ارث قبل از فوت فرآیند دیگری وجود دارد و تقسیم اموال، بیشتر مبتنی بر تمایل مالک آن‌ها است.

تقسیم ارث

تقسیم ارث قبل از فوت

والدین می‌توانند قسمتی یا هر میزان از اموال و املاک خود را به یک یا چند نفر از فرزندانشان یا هر کس دیگری در قالب عقود دیگری مانند هبه، صلح، هدیه، فروش یا به اشکال حقوقی دیگری واگذار نمایند.
هم‌چنین می‌توانند وصیت کنند که بعد از فوت آن‌ها، قسمتی از اموال را به کسی دیگر غیر از فرزندان آن‌ها واگذار شود.
البته اگر در قالب وصیت باشد این وصیت فقط تا 3/1 (یک سوم ) کل ارثیه نافذ است. مگر اینکه کلیه وراث آن را تنفیذ و تایید نمایند. (والا نسبت به مازاد 3/1 وصیت باطل و بلااثر است).
پدر و مادر می‌توانند ارثیه خود را حتی به غیر از ورثه وصیت نمایند، مثلا برای امور خیریه یا یکی از همسایگان و…
بنابراین اگر والدین قبل از فوت برای جلوگیری از هر گونه نزاع احتمالی قصد دارند که به یکی از روش‌هایی که گفته شده اقدام نمایند بایستی از طریق ثبت و صدور سند رسمی اقدام کنند.
تقسیم کردن ارث

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب شرایط و مراحل فروش سهم‌الارث را مطالعه کنید.


آیا فروش پارکینگ و انباری قانونی است؟

امروزه با افزایش میزان ساخت و ساز مجتمع‌های مسکونی و رشد آپارتمان‌نشینی، اختلافات زیادی بر سر موضوعات مرتبط با آپارتمان‌نشینی مثل مالکیت بر انباری یا پارکینگ و … نیز افزایش یافته است.
فروش پارکینگ و انباری

گاهی در یک مجتمع مسکونی برخی واحدهای دارای پارکینگ و بدون ماشین، قصد دارند که پارکینگ خود را به افراد دیگر اجاره دهند یا بفروشند و با اختلافاتی بر سر این موضوع با دیگر واحدهای ساختمان مواجه می‌شوند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع فروش پارکینگ و انباری می‌پردازیم.

آیا می‌توان انباری و پارکینگ ساختمان را به شخص دیگری واگذار کرد یا فروخت؟

در بسیاری از مواقع پارکینگ و انباری واحدها در سند مالکیت مربوطه به آن درج شده و به عنوان بخشی از واحد است.

هم‌زمان با فروش یا اجاره دادن آن واحد این بخش‌ها نیز باید به مالک جدید واگذار شوند.

اما موردی که در این جا قصد صحبت درباره آن را داریم این است که در بسیاری از موارد افراد بدون این که بخواهند واحد خود را بفروشند یا اجاره دهند تنها قصد واگذاری پارکینگ یا انباری مربوط به آن واحد را دارند.

فروش پارکینگ

انجام این کار از نظر حقوقی امکان‌پذیر نبوده و افراد مجاز به انجام آن نیستند.

در کل برای خرید و فروش یک واحد باید تمامی بخش‌های آن واگذار شود. در غیر این‌صورت نمی‌توان ساختمان را جدا از پارکینگ یا انباری آن فروخت و برعکس این موضوع نیز صادق است.

اما ما با حالت دیگری نیز رو به رو هستیم که گاهی اوقات پیش می‌آید که برخی از افراد ساکن در ساختمان نیاز به پارکینگ یا انباری خود ندارند و استفاده‌ای از آن نمی‌کنند. در همین حال یکی دیگر از افراد نیاز به پارکینگ یا انباری اضافه برای نگهداری وسایل خود را دارد.

در این حالت پیش آمده افراد می‌توانند با انجام توافقاتی مابین یکدیگر اقدام به اجاره پارکینگ و همچنین انباری داشته باشند که انجام این کار از نظر قانونی مشکلی ندارد.

افراد مجاز به انجام آن هستند اما قبل از آن باید توافق سایر افراد ساکن در ساختمان را نیز به دست آورند.

 قوانین زیر برای اجاره یا فروش انباری یا پارکینگ وجود دارد:

  • بخش‌هایی مانند پارکینگ و انباری آپارتمان‌ها از واحد آپارتمانی محسوب می‌شود و نمی‌توانید آن‌ها را به‌صورت جداگانه واگذار کنید یا بفروشید.
  • اجاره دادن پارکینگ تنها به افراد ساکن در همان ساختمان امکان‌پذیر است. فروش و واگذاری آن به افراد دیگر و خارج از ساختمان مجاز نیست.
  • چنانچه پارکینگ یا انباری واحد خود را به دیگر مالکان واگذار کردید یا فروختید، تغییرات مربوطه در سند مالکیت باید حتما لحاظ شود.
  • اگر پارکینگ را به افراد خارج از ساختمان واگذار کردید، دیگر همسایگان می‌توانند این موضوع را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند و از شما شکایت کنند.

 فروش انباری

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی آیا پارک خودرو جلو درب منزل جرم است؟ مطالعه کنید.


آیا بیمه مهریه مرد را از پرداخت آن نجات میدهد؟

بیمه مهریه از جمله تدابیری است که برای حفظ حق و حقوق زنان اندیشیده شده است.
پرداخت مهریه توسط بیمه

این روزها شاهد این هستیم که مهریه از ماهیت اصلی خود که گره‌ گشایی در کار خانواده و به خصوص زن بوده، فاصله گرفته و به یکی از بزرگترین معضلات مردان و بالطبع خانواده‌ها تبدیل شده است. زیرا با توجه به افزایش قیمت سکه حتی کمترین مهریه‌ها نیز مبلغ قابل توجهی پیدا کرده‌اند. در نتیجه اغلب مردان توانایی پرداخت مهر را ندارند. برای کاهش این معضلات بیمه‌ای تحت عنوان بیمه مهریه توسط شرکت‌های بیمه‌گر ارائه شده است. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع پرداخت مهریه توسط بیمه می‌پردازیم.

بیمه مهریه چیست؟

در این بیمه، مرد با شرکت قراردادی می‌بندد تا ماهانه مبلغی را به حساب بیمه واریز کند. در عوض شرکت مذکور مکلف است در صورت از کار افتادگی یا فوت مرد، مهریه همسر وی را بپردازد.

اگر مدت قرارداد تمام شود و مرد در قید حیات باشد یا دچار از کار افتادگی نشود، بیمه تمام مبلغی را که مرد در این سال‌ها پرداخت کرده، به همسر او برمی‌گرداند.

ولی در صورت فوت یا از کار افتادگی مرد، دیگر پرداخت اقساط بیمه ضروری نیست و بیمه‌گر (شرکت بیمه) کل مبلغ مهریه زن را به قیمت روز به او می‌پردازد.

سقف بیمه مهریه

سقف پوشش این بیمه 20 میلیون تومان است. به این معنی که اگر ارزش مهریه بیش از 20 میلیون تومان باشد، فقط بخشی از آن تحت پوشش قرار می‌گیرد.

مرد بر اساس سن، ارزش ریالی مهریه و مدت زمان قرارداد، مبلغ تعیین شده را به شرکت بیمه‌‌گر پرداخت می‌کند. در این‌صورت تمام یا بخشی از مهریه همسر خود را بپردازد.

شایان ذکر است که مدت قرارداد مذکور، 5، 10 و 15 سال است. در این قرارداد شوهر می‌تواند حق بیمه خود را به‌صورت ماهانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و سالانه پرداخت کند.

پرداخت مهریه

بیمه مهریه چه مواردی را پوشش می‌دهد؟

کارکردهای اصلی بیمه مذکور به عنوان تضمینی برای پرداخت حق و حقوق قانونی زن به شرح زیر است:

  • در صورت فوت بیمه‌گزار (مرد) به‌طور طبیعی‌ یا بر اثر حادثه در طول مدت قرارداد، دو برابر سرمایه اصلی بیمه (میزان مهریه بیمه شده) به زن پرداخت خواهد شد.
  • در صورت از کار افتادگی دائم و کامل شوهر در طول قرارداد، بیمه‌گزار (مرد) از پرداخت مابقی حق بیمه معاف می‌شود.
  • زن می‌تواند پس از گذشت 2 سال از شروع قرارداد یا اولین حق بیمه، در صورتی‌که تمام اقساط پرداخت شده باشد، با موافقت بیمه‌گزار (شوهر) از محل ذخیره بیمه‌، وام بگیرد.
  • در صورتی‌که زن در طول مدت قرارداد بیمه‌نامه (حداقل 6 ماه پس از شروع بیمه‌نامه یا پرداخت اولین حق بیمه) فوت کند، ارزش بازخرید بیمه‌نامه به بیمه‌گزار (مرد) پرداخت خواهد شد.
  • مرد نمی‌تواند بیمه‌نامه را در طول مدت قرارداد بدون اطلاع زن فسخ و اقساط پیشین را دریافت کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر شروط ضمن عقد نکاح را دست کم نگیرید مطالعه کنید.


در این شرایط سهم دختران از حقوق بازنشستگی پدر قطع میشود

دور زدن قانون در همه جای دنیا مرسوم است. ایران نیز مستثنی از این دور زدن‌ها برای هیچ فردی نیست مگر افرادی که وجدان داشته باشند. برای بسیاری از افراد فرقی نمی‌کند کجا و در چه شرایطی باشند، با توجیحات مختلفی تا آنجا که بتوانند قانون را دور می‌زنند تا به سهم بیشتری از مادیات دست یابند.
سهم دختران از حقوق بازنشستگی

بعد از فوت متوفی، در صورتی‌که فرد دارای مستمری و تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی باشد، بازماندگان واجد شرایط می‌توانند مستمری متوفی را دریافت کنند. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع سهم دختران از حقوق بازنشستگی می‌پردازیم.

چند سالی می‌شود که افراد با دور زدن قانون و سوءاستفاده، طلاق صوری می‌گیرند. سند طلاق ارائه می‌دهند و وانمود می‌کنند همسر ندارند، شغل ندارند و می‌خواهند از مستمری پدر استفاده کنند.

هم‌چنین ازدواج‌های اول یا دوم خود را به‌صورت رسمی ثبت نمی‌کنند تا به مشکل قطع شدن حقوق بازنشستگی پدر یا همسر اولشان برخورد نکنند.

اساسا از دید قانونگذار، پرداخت حقوق به بازماندگانی که در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند، به مثابه یک حق، بر ذمه‌ صندوق‌های بازنشستگی دولتی و غیردولتی است و نمی‌توان با استناد به اقدام خلاف عده‌ای، بخش یا تمام حقوق افرادی را که به دلیل مشکلات خانوادگی طلاق گرفته‌اند یا حتی به انتخاب خود مجرد مانده‌اند را حذف کرد.

اما چاره چیست؟! سازمان تامین اجتماعی به دنبال این اقدامات بعضا خلاف قانونی، آستین بالا زد تا برای قطع حقوق چنین افرادی اقدام کند.

حتی در این راستا از مردم خواسته شد اگر اطلاع دارند که فردی با همسرش زندگی می‌کند اما با طلاق صوری، مستمری پدرش را دریافت می‌کنند، گزارش دهند. سازمان، بازرس و شعب بررسی‌ها را انجام بدهند و وضعیت تعیین تکلیف شود.

اما هر از چندگاهی حرف و سخن‌هایی مبنی بر کاهش دریافتی دختران از حقوق بازنشستگی پدر در اذهان عمومی مطرح می‌شود. موضوعی که مشخص نیست آیا به لحاظ قانونی شدنی است یا در حد شایعه مطرح می‌شود؟

قانون حمایت از خانواده

قانون حمایت از خانواده می‌گوید «فرزندان دختر در صورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان پسر تا سن 20 سالگی و بعد از آن در صورتی‌که معلول و از کارافتاده باشند یا به تحصیلات دانشگاهی مشغول باشند، حسب مورد از کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخوردار می‌شوند.»

به‌صورت دقیق طبق ماده 48 این قانون مصوب سال 91 «زوجه دائم متوفی از حقوق وظیفه یا مستمری وی برخوردار می‌گردد و ازدواج وی مانع دریافت حقوق مذکور نیست و در صورت فوت شوهر بعدی و تعلق حقوق به زوجه در اثر آن، بیشترین مستمری ملاک عمل است.»

بند 2 تصریح دارد، دریافت حقوق بازنشستگی یا از کارافتادگی، مستمری از کارافتادگی یا بازنشستگی حسب مورد توسط زوجه متوفی مانع از دریافت حقوق وظیفه یا مستمری متوفی نیست.

حقوق بازنشستگی

کاهش سهم دختران از حقوق بازنشستگی

رییس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی بیان کرده است مجلس در این زمینه نه طرحی را در دستور کار دارد و نه چیزی را مصوب کرده است. طبق بررسی‌‌های انجام شده مشخص شد که در حال حاضر صندوق‌های بازنشستگی کشوری و تأمین اجتماعی به‌طور کامل این مستمری را پرداخت می‌کنند. اما صندوق‌ بازنشستگی لشکری طی بخشنامه‌ای داخلی این مستمری را کاهش داده است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب دریافت دو حقوق بازنشستگی هم‌زمان امکان دارد؟ را مطالعه کنید.


سهمالارثهایی که در مورد آنها نمیدانید

بعد از فوت هر شخص، یکی از مسایل حقوقی که بازماندگان را درگیر می‌کند، مقوله تقسیم ارث یا ماترک (ترکه) است.
سهم الارث هایی که نمی‌ دانستید

در جریان تقسیم ارث، تعیین افرادی که می‌توانند از ماترک متوفی ارث سهمی داشته باشند بسیار مهم است و باید تعیین شود که چه کسانی بعد از متوفی صاحبان اموال وی هستند. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع سهم الارث هایی که نمی‌ دانستید می‌پردازیم.

آیا فرزند خوانده ارث می‌برد؟

درحالتی که کودکی به فرزندی پذیرفته می‌شود، قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست مصوب54 پاره‌ای از حقوق و تکالیف خانواده نسبی را برای خانواده بدون سرپرست مقرر داشته است، چندان که می‌توان گفت کودک فرزندخوانده از جهت حضانت و ولایت و انفاق در حکم فرزند خانواده است. ماده 2 به صراحت فرزندخواندگی را از موجبات ارث نمی‌داند. پس نه فرزندخوانده از زن و شوهر ارث می‌برد نه آنان در زمره وارثان فرزندخوانده درمی‌آیند.

وضعیت ارث طفل ناشی از تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی درصورتی نسب طبیعی را مشروع می‌سازد که از نطفه شوهر باشد یا ندانسته انجام شود. ولی اگر به عمد و میان دو بیگانه انجام پذیرد درحکم رابطه میان دو بیگانه است و نباید آن را از موجبات ارث شمرد.

سهم‌الارث مادر و نامادری

نامادری از فرزند و فرزند از نامادری ارث نمی‌برد زیرا ارث یا به قرابت است یا تسبیب و درمورد نامادری این دو سبب وجود ندارد. درمورد سهم‌الارث مادر نیز باید افزود: مادر جزء وراثی است که به فرض ارث می‌برد. چنانچه متوفی فرزند داشته باشد سهم‌الارث مادر یک ششم و چنانچه فرزند نداشته، سهم‌الارث مادر یک سوم خواهد بود.

 سهم الارث

سهم‌الارث خنثی

از آنجا که مقررات ارث از فقه گرفته شده و نگاه جنسیتی به این مساله وجود دارد در تقسیم ترکه شناخت جنسیت اهمیت دارد.

اصولا تشخیص جنسیت مشکل نیست منتها گاهی فرد نشانه‌های هردو جنس را دارد. طبق ماده939 قانون مدنی؛ در تمام موارد مذکور در این مبحث اگر وارث خنثی بوده و از جمله وارثی باشد که ذکور آن‌ها دو برابر اناث می‌برند سهم‌الارث او به طریق ذیل معین می‌شود: اگر علایم رجولیت غالب باشد سهم‌الارث یک پسر از طبقه خود و اگر علایم اناثیت غلبه داشته باشد سهم‌الارث یک دختر از طبقه خود را می‌برد و اگر هیچ‌یک از علایم غالب نباشد نصف مجموع سهم‌الارث یک پسر و یک دختر از طبقه خود را خواهد برد.

سهم‌الارث افراد دارای اختلال جنسی

ترنس‌ها افرادی هستند که هویت جنسی‌شان با جنسیت‌شان تفاوت دارد. این امر یک اختلال روانی بوده و تاثیری در میزان ارث ایشان ندارد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب حکم فروش سهم‌الارث سایر ورثه بدون اجازه چیست؟ را مطالعه کنید.